VAR là cánh tay nối dài của ai?

Công nghệ VAR ra đời nhằm mang đến sự công bằng trong bóng đá, nhưng thực tế cho thấy nó không hoàn hảo như nhiều người mong đợi. Liệu VAR có thực sự là công cụ công bằng, hay chỉ là “cánh tay nối dài” của các thế lực ngầm thao túng kết quả?

Những tranh cãi nảy lửa xoay quanh VAR

Công nghệ VAR (Video Assistant Referee) được đưa vào sử dụng với mục đích mang lại sự chính xác và công bằng trong bóng đá. Tuy nhiên, kể từ khi VAR xuất hiện, hàng loạt tranh cãi đã xảy ra, dẫn đến không ít thuyết âm mưu về tính khách quan của công nghệ này. Một trong những vụ việc mới nhất là trận đấu giữa Đức và Tây Ban Nha tại tứ kết EURO 2024. Trong trận đấu này, hậu vệ Marc Cucurella của Tây Ban Nha để bóng chạm tay trong vòng cấm, nhưng trọng tài Anthony Taylor không cho đội Đức hưởng phạt đền. Quyết định này được trọng tài VAR Stuart Attwell hậu thuẫn, khiến người hâm mộ và các chuyên gia không khỏi ngỡ ngàng.

Ủy ban trọng tài của UEFA sau đó đã thừa nhận rằng đội tuyển Đức lẽ ra phải được hưởng quả phạt đền. Báo cáo chính thức ghi nhận, “Hậu vệ ngăn bóng bằng tay ở vị trí không gần lắm với thân mình, làm cho thân mình to hơn, nên đáng lý phải phạt đền.” Câu hỏi đặt ra: thế nào là “không gần lắm”? Và tại sao quyết định phạt đền lại không được thực hiện trong thời điểm đó?

VAR và vai trò của con người

Dù VAR được xem là công cụ hiện đại để hỗ trợ trọng tài, quyết định cuối cùng vẫn phụ thuộc vào sự đánh giá chủ quan của con người. Trọng tài, dù là Anthony Taylor hay bất cứ ai khác, vẫn chỉ là người phàm, không phải là máy. Sự khác biệt giữa người và máy chính là khả năng suy diễn và nhận định. Nếu một vị trọng tài khác cầm còi, hoặc một tổ trọng tài khác quản lý VAR, liệu kết quả của trận đấu có thay đổi?

Bóng đá vốn dĩ là trò chơi đầy kịch tính và bất ngờ. Đôi khi, những tình huống bất công hoặc may mắn lại là điểm nhấn của trận đấu, khiến người hâm mộ nhớ mãi. Nhưng khi giá trị kinh tế, thương mại và xã hội của bóng đá ngày càng tăng cao, yêu cầu về sự công bằng cũng trở nên khắt khe hơn. Chính vì vậy, VAR ra đời để giảm thiểu những sai sót trong công tác trọng tài, nhưng không phải lúc nào cũng đạt được mục tiêu này.

Mặt trái của công nghệ VAR

VAR không phải là công cụ toàn năng. Nó giúp làm rõ những tình huống khó nhận thấy bằng mắt thường nhờ khả năng tua lại hình ảnh chi tiết. Nhưng, có những quyết định chỉ con người mới có thể đưa ra, như việc đánh giá liệu một cầu thủ có cố tình phạm lỗi hay không. VAR không thể xác định được động cơ đằng sau một hành động, và vì thế, nó không thể thay thế hoàn toàn trọng tài.

Thậm chí, một số người cho rằng VAR có thể bị “mua chuộc” để thao túng kết quả. Điều này nghe có vẻ phi lý, nhưng không hoàn toàn vô lý. Giả sử ai đó có thể mua chuộc được người điều hành VAR, thì hậu quả của việc thao túng bóng đá sẽ trở nên tinh vi hơn rất nhiều. Trước đây, nếu chỉ có trọng tài trên sân, khả năng xảy ra tiêu cực đã là đáng lo ngại. Nay, khi có VAR, nhiều người lầm tưởng rằng bóng đá đã trở nên công bằng hơn, nhưng thực tế có thể hoàn toàn ngược lại.

“Thuyết âm mưu” về VAR: Thật hay hoang đường?

Một số ý kiến cho rằng VAR là công cụ giúp các thế lực ngầm kiểm soát bóng đá dễ dàng hơn. Điều này thoạt nghe có vẻ phản khoa học, nhưng nếu nhìn sâu hơn vào hệ thống vận hành, không phải là không có lý. VAR giúp tăng cường tính khách quan trong bóng đá, nhưng cùng với đó, nếu có tiêu cực, hậu quả sẽ lớn hơn rất nhiều. Một công cụ tưởng chừng như hoàn hảo lại có thể trở thành “vỏ bọc” cho những hành vi gian lận tinh vi.

Trước khi có VAR, trọng tài có thể bị mua chuộc để thay đổi kết quả trận đấu. Với sự ra đời của VAR, người ta mong chờ rằng những tiêu cực này sẽ biến mất. Tuy nhiên, không ai dám khẳng định rằng VAR không thể bị thao túng. Nếu có, thì mức độ nguy hiểm của nó sẽ cao hơn nhiều, vì niềm tin của công chúng vào tính công bằng của VAR đã trở nên sâu sắc.

Kết luận: VAR – công cụ hoàn hảo hay lưỡi dao hai lưỡi?

Không ai có thể phủ nhận vai trò của VAR trong việc nâng cao tính công bằng và minh bạch trong bóng đá. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể lơ là những điểm yếu của công nghệ này. VAR có thể giúp loại bỏ những sai lầm lớn trong trận đấu, nhưng đồng thời, nếu bị lợi dụng, nó sẽ gây ra những hậu quả khôn lường.

Trong thế giới bóng đá đầy biến động, sự tồn tại của VAR là cần thiết, nhưng chúng ta cần phải luôn đặt câu hỏi về tính minh bạch và công bằng của nó. Liệu VAR có thực sự là công cụ mang lại sự công bằng tuyệt đối, hay chỉ là một “ngụy quân tử” trong một trò chơi trị giá hàng tỷ đô la? Chỉ có thời gian và sự quan sát kỹ lưỡng mới có thể trả lời câu hỏi này.

Bóng đá, dù có VAR hay không, vẫn luôn là môn thể thao hấp dẫn với muôn vàn kịch tính. Nhưng khi những tranh cãi xoay quanh VAR ngày càng nhiều, người hâm mộ cần tỉnh táo để không rơi vào những “thuyết âm mưu” đầy cám dỗ.